Yazan: PhD, Gıda Mühendisi, Ayşenur Akpınar, Bastak Instruments
Dünya gıda sanayiinde bilimsel ve teknik ilerlemeler ile büyük bir hız kazanarak gıda kalitesi ve güvenliğinin sağlanarak, gıda kontrolü ve yararlanma değerlerinin artırılmasının sağlanması oldukça önemli hale gelmiştir
İnsan sağlığını doğrudan etkilemesi nedeniyle gıdalarda kalite kontrol her zaman önemli bir yere sahip olmuştur. Gıda bilimlerindeki ve teknolojisindeki hızlı gelişme; gıda endüstrisindeki rasyonelleşme, depolama ve nakliye sorunları bu alanlarda gerçekleştirilen yanlış uygulamalar gıda kalitesi ve kontrolünün önemini gün geçtikçe arttırmaktadır.
Her ülkede ve uluslararası ticarette gıdanın kalite ve kontrolünün sağlanması, üretim ve tüketimde güvenilir bir ortamın oluşması, gıda ürünlerinde etkili bir kalite kontrolün uygulanması, gıda maddelerinin nütrisyonel niteliklerinin saptanması, bilimsel ve akademik çalışmalara destek olunması amacıyla uluslararası düzeyde gıda standart ve metodları hazırlanmaktadır.
Bastak Instruments ; Dünya’nın dört bir yanında yem, baklagil, tohum ve yağlı tohum, tahıl ve tahıl ürünlerinin gıda kalitesi, gıda güvenliği ve gıda güvencesinin iyileştirilmesine katkıda bulunmak amacıyla çeyrek asırdır gelişen teknolojileri takip ederek bilimsel ve sektörel araştırmalara destek vermeye devam etmektedir. Bu amaçla yaptığımız çalışmalardan biri de son 2 yılda Uluslararası Tahıl Bilimi ve Teknolojisi Birliği olan ICC tarafından onaylanan ICC Standart 189 ve ICC Standart 192 numaralı metodlarımızı Dünyanın kullanıma kazandırmaktır.
Merkezi Avusturya (Viyana) olan ve Bastak Instruments Kurucusu ve Ceo su Zeki Demirtaşoğlu’nun da teknik komite üyesi olduğu, üyeleri vasıtasıyla beş kıtada temsil edilen Uluslararası Tahıl Bilimi ve Teknolojisi Birliği (ICC), Dünya’nın dört bir yanından tahıl bilimcileri ve teknolojileri uzmanlarından oluşan uluslararası bir ağdır. Tüm tahıl bilimcileri ve teknoloji uzmanları için uluslararası standart yöntemler ve bilimsel güncellemeler ICC tarafından ortaya konulmaktadır.
Tüm insanların sağlık ve refahı için gıda kalite kontrol, gıda güvenliği ve emniyeti için 60 yılı aşkın bir süredir tahıl ve tahıl ürünlerinin, gıdaların ve yemlerin güvenlik ve kalite değerlendirmesinde uygulanan ICC standart metodları uluslararası ticarete, ulusal ve uluslararası mevzuata ISO ve TSE gibi endüstri standartlarına ve gıda üreticileri ve kontrol laboratuvarları için kılavuz olarak hizmet vermektedir. Bastak Instruments, Dünya’nın kullanımına 4 yeni ICC method sunarak Türkiye’de ve Dünya’da bir ilke imza atmıştır.
Bastak Kalite kontrol cihazları olan 4000ve 4500 model Valsli Değirmen, 1900 model Çekiçli Değirmen ve Gluten Q-System; 6100 model Gluten Cheq, 2100 model Index Centrifuge Cheq, 2500 model Dry Cheq cihaları kullanılarak buğday unu ve tam buğday ununun yaş gluteni, gluten indeksi ve kuru gluteninin belirlenmesi adlı metot çalışmamız Uluslararası Tahıl Bilimi ve Teknolojisi Birliği olan ICC tarafından, 192 standart numarası verilerek kabul edilmiştir.
Hamurun iskeletini oluşturan ve en önemli kalite kriteri olarak kabul edilen gluten proteini, hamurun yoğrulması, işlenmesi ve gaz tutma kapasitesi üzerine etki ederek ekmeğin kabarmasını, gözenekli bir yapıya sahip olmasını sağlamaktadır. Gluten miktarı ve kalitesi buğdaylarda kalite belirleyici unsur kabul edilerek kullanılan buğdayın hangi amaçla işleneceği hakkında da bilgi vermektedir. Bastak Instruments ICC No. 192 standardı olan Bastak ekipmanı kullanılarak tam buğday unu ve buğday ununun yaş gluteni, gluten indeksi ve kuru gluteninin belirlenmesi adlı metot çalışmamızın deneyleri Avrupada bir çok ülkedeki kalite kontrol laboratuvarları ve üniversitelerde bilim adamları ve alanında uzmanlar tarafından yapılarak, doğruluğu tartışmasız olarak Dünya’da kabul edilmiştir.
Hamur yapımında fermantasyon oluşumu için gerekli şekerlerin oluşumunda amilolitik enzimler önemli bir rol üstlenmekte olup, bu enzimlerden alfa ve beta amilaz enzimlerinin ortamda yeterli düzeyde bulunmaması halinde fermantasyon için gerekli olan şekerler, ekmeğin kabarmasını sağlayacak miktarda CO2 meydana getiremeyeceğinden ekmek hacmi düşer, kalite de önemli oranda etkilenir. Bu nedenle amilaz ekmek kalitesinin belirlenmesinde önemli bir parametredir. Bastak Instruments FNCheq cihazı kullanılarak 'Falling Number Sayısının' belirlenmesi 'deki viskoziteye dayalı olarak Alfa-Amilaz Aktivitesi seviyesinin tahmini adlı method çalışması Uluslararası Tahıl Bilimi ve Teknolojisi Birliği olan ICC tarafından Standart No.189 olarak 2021 yılında kabul edilerek, Dünya’nın kullanımına sunulmuştur.
72 adet tahıl kalite kontrol cihazları, ülkemizin ilk ve tek patent ve faydalı modele sahip robotik numune alma sistemleri, 35 çeşit un katkı maddeleri alanında T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından onaylı ülkemizin ilk ve tek AR-GE Merkezinde çeyrek asırdır üstün teknik özelliklerle ülkemiz ve insanlığın geleceği için üretim yapan Bastak Instruments’ın ortaya koyduğu 4 yeni metot ICC kitapçığında yer alarak, ABD, Avrupa ve Kanada gibi birçok ülkede başta üniversiteler olmak üzere ilgili tüm sektörlerde metodlarımız öğretilecek ve cihazları kullanılacaktır. İnsanlık için daha güvenilir gıda kaynakları araştırma ve geliştirmelerinde ortaya koyduğumuz metodlarla; bu konuda faaliyet gösterecek uzmanlar ve bilim adamlarına yön vermeye devam edecegiz. Ayrıca gelişen teknolojileri takip ederek bilimsel ve sektörel araştırmalara destek vermeye devam edecektir.
